Domo ibilaldiak

La circular d’Olata envolta la muntanya que queda entre els canons oberts pels rierols Kobatxo i Aitzarte en la cresta del Dom. A més, ens ofereix l’oportunitat de conèixer la deu d’Erremedio, situat a l’interior del Dom, i realitzar un petit tentempié en la seva àrea recreativa. Al llarg d’aquest recorregut podrem observar les roques […]

Aquest breu i senzill recorregut, sense necessitat d’ascendir al cim d’Atxurbide, ofereix la possibilitat d’interpretar el paisatge del Dom i el relleu d’Ataun. Pel fet que es pot ascendir per carretera fins al punt més alt del recorregut, podem dir que és un pla adequat per a persones amb problemes d’accessibilitat. Sense dificultat: Dirigit a […]

La muntanya Atxurbide queda fora del Dom d’Ataun, però és un dels llocs idonis per a observar aquesta peculiar estructura geològica. Tant en la pujada com en el cim d’Atxurbide, la panoràmica del Dom és espectacular. En el recorregut circular que es proposa es descriuen les claus per a interpretar el relleu del Dom i […]

Amb aquest breu i senzill recorregut, a més d’obtenir nocions bàsiques d’hidrogeologia, coneixerem les relacions entre les roques i l’aigua. També tindrem l’oportunitat de descobrir la deu d’Aiaiturrieta i els seus secrets. Per a acabar, es podrà visitar la cova d’Ubeizulo. Sense dificultats: dirigit a tot el públic. Aia auzotik: Zailtasunik gabea, publiko orori zuzendua.Distantzia […]

Aquest recorregut, que voreja el vessant sud del Dom d’Ataun, aconsegueix el cim més alt d’aquesta estructura tan singular, la muntanya Agautz. El camí d’accés coincideix amb l’itinerari GR-20. En aquesta sortida, a més d’observar i estudiar les diferents roques de la zona, es pot interpretar el relleu del Dom i gaudir d’una panoràmica perfecta […]

Domoko kareharria, batez ere, itsaspean bizi ziren animalien egitura gogorren pilaketatik sortu zen: moluskuen oskolak eta koral zatiak, besteak beste. Horregatik, oso buztin gutxi dauka, %1-3 artean. Gainontzekoa, kaltzio karbonatoa da. Parean daukagun arroka zatia oso aproposa da bizidun haien fosilak behatzeko. Dena den, bide inguruko arrokak arretaz begiratuz gero, ezaugarri berdinak dituzten fosil gehiago […]

Aitzarte errekak Domoaren ertzean zabalduriko Arratetako sargunea parez pare daukagu, baita Arratetako harrobi zaharra ere. Kokapen hau, Olatako behatokia bezalaxe, leku oso aproposa da Domoaren ertzeko kareharri geruzen orientazio bertikala ikusteko. Izan ere, itsaspean metatu ziren arrokak kupula eran deformatu eta goratu zirenean, kareharrien geruzak orientazio ia bertikal hori hartu zuten. Gizakiaren eraginez Arratetako harrobiak […]

Eremu honetan lutitak ageri dira. Hauek Domoaren ertzeko kareharriak baino zaharragoak dira, Behe Kretazeoko Aptiar garaikoak. Domoaren barrualdeko tupa eta lutitak lurzorua sortzeko material aproposak dira berez. Hauek material buztintsuak direnez, urak arroka desegiten duenean, lurzorua sortzeko osagaiak ematen dituzte (buztina, loiha, etab.). Dena den, arroka buztintsu hauek azaleratzen diren Domoko eremuen malda handia da […]

Gaur egun Erremedioko atsedenlekua dagoen lekuan, garai bateko bainuetxearen aztarnak ikus daitezke. Izan ere, izenak berak dioen moduan, leku honetan zenbait gaitzen “erremedio” izan daiteken ur bereziaren iturburu bat dago. Erremedioko iturrian ur sulfurosoak azaleratzen dira. Ataunen eta inguruko herrietan iturburu ugari badaude ere, ezaugarri hauetako ura ematen duten iturburuak oso urriak dira. Erremedioko uraren […]

Kareharrizko ertza goitik behera zeharkatu orduko, arroka mota aldatzen dela begi bistakoa da. Domoaren barru aldetik kanporantz arrokak behatuz gero, arroka zaharrenetatik berrienetara, kolore horixkako arrokatik kolore griseko arrokarako trantsizioa ikusiko dugu. Bertan, harea eta buztinetan aberatsak diren materialak (horixkak) gorantza egin ahala karean aberasten dira, kareharri puruak bihurtu arte (grisak). Horrek material hauek guztiak […]

Olatako pasoa deituriko puntu honetan, Domoaren kareharrizko koroaren ertzean gaude, hain justu. Horregatik, kareharrizko mailo hauek behatzeko leku aparta da. Bertatik, ipar-ekialdera begiratuz, parez pare ikusten da Intzartzuko gailurra. Olatako behatokiaren hegoaldean, Kobatxo errekak Domoaren ertza zeharkatuz zabalduriko arroila ikusgarria dago. Honen gainean, parez pare, Domoaren ertzeko kareharri geruzen orientazio ia bertikala garbi ikus daiteke. […]

Ibilbidearen puntu honetan kareharria azaleratzen da. Hauek ere Behe Kretazeoko materialak dira, Aptiar garaikoak, orain dela 120 milioi urte ingurukoak. Arroka hau, batez ere, itsaspean bizi ziren animalien egitura gogorren pilaketatik sortu zen: moluskuen oskolak eta koral zatiak, besteak beste. Horregatik, oso buztin-mineral gutxi dauka, %1-3 artean. Gainontzekoa, kaltzio karbonatoa da. Bide inguruko arrokak arretaz […]

Puntu honetan “lutita” izeneko arroka mota aurki dezakegu. Hauek Behe Kretazeoko materialak dira, Albiar garaikoak, orain dela 110 milioi urte ingurukoak. Domoaren kanpoaldean dauden arroka hauek, Domoaren ertzeko kareharriak baino material gazteagoak dira. Izan ere, material guzti hauek pilatu ziren garaian, lutita hauek kareharrien gainean metatu ziren. Izenez ezezik, izaera aldetik ere ezberdinak dira. Arroka […]

Altitudean oso goian ez bagaude ere, dagoeneko Domoaren forma zirkularra nahiko ondo antzeman daiteke. Ezker aldean Aitzarte errekak Domoaren ertzean zabalduriko Arratetako sarbidea ikus dezakegu. Honen gainean dagoen Jentilbaratzako gailurraren gainean, Aizkoate eta Intzartzuko gailurrak daude. Parez pare daukagun maldak Domoaren mendebaldeko hegala osatzen du. Ikuspegi honetatik ikusten ez bada ere, beste aldetik amildegi itzelak […]

Behatoki honetatik hegoaldera begira jarriz gero, Agauntza ibaiaren bailara ikus daiteke. Ibaiaren bi aldeetako mendi magalek haranaren “V” forma agerian uzten dute. Horrek, bailara honen eraketan nagusitu den higadura Agauntza errekak eragindakoa izan dela adierazten du. “V” formako bailara honen hondoan lauguneak ageri dira Agauntza errekaren bi aldeetara. Geologian, ibaiaren altueran geratzen diren eremu hauei […]

Gure inguruko erliebea milioika urtetan zehar garaturiko prozesu ezberdinen emaitza da. Hain luzea eta konplexua izan den prozesu horretan, geologiak zeresan handia izan du, noski. Ataungo mendietako arrokak itsaspean metatu ziren garaian, hauen gainean gaur egun Ataunen topa ezin ditugun arroka geruza gehiago zituzten gainean. Material guzti horiek itsaspetik atera eta goratzen hasi zirenetik higatuz […]

Hauxe da, zalantzarik gabe, Ataungo Domoa behatzeko lekurik aproposenetakoa. Bertatik, primeran ikus baitaiteke, Domoko kareharriek osatzen duten ertzaren forma zirkularra. Behe Kretazeoan, itsaspean metatu ziren arrokak goratzen hasi zirenean, bi tolesen interferentzia baten ondorioz, kupula eran deformatu ziren. Milioika urtetako higadura prozesu bati esker, iraganean forma nabarmenagoa izango zuen Domoa gaur egungo itxura hartu arte […]

Inguru honetan, leku bat baino gehiagotan lubiziak ikus daitezke. Pistaren goiko nahiz beheko aldean lur mugimendu garrantzitsuak daude. Lubiziak hainbat faktoreri lotutako gertaerak dira. Alde batetik, maldaren eragina dago. Eremu honetan %50eko malda baino aldapa handiagoak daude eta, hemen bezala, malda handia dagoen lekuetan, lurzoruak goitik beherako joera handiagoa izatea begi bistakoa da. Bestalde, lurzorua […]

Puntu honetan “tupa” izeneko arroka mota aurki dezakegu. Hauek, Domoan azaleratzen diren beste arroken moduan, Behe Kretazeoan pilatutako materialak dira, baina kasu honetan, Domoaren ertzeko kareharriak baino material gazteagoak dira. Izan ere, material guzti hauek pilatu ziren garaian, tupa hauek Domoan bertan agertzen diren arroken gainean metatu ziren. Tupak, karbonatoaz gain, %40-60 artean buztinez osatuta […]

Altitudean oso goian ez bagaude ere, dagoeneko Domoaren forma zirkularra nahiko ondo antzeman daiteke. Ezker aldean Aitzarte errekak Domoaren ertzean zabalduriko Arratetako sarbidea ikus dezakegu. Honen gainean dagoen Jentilbaratzako gailurraren gainean, Aizkoate eta Intzartzuko gailurrak daude. Parez pare daukagun maldak Domoaren mendebaldeko hegala osatzen du. Ikuspegi honetatik ikusten ez bada ere, beste aldetik amildegi itzelak […]

Behatoki honetatik hegoaldera begira jarriz gero, Agauntza ibaiaren bailara ikus daiteke. Ibaiaren bi aldeetako mendi magalek haranaren “V” forma agerian uzten dute. Horrek, bailara honen eraketan nagusitu den higadura Agauntza errekak eragindakoa izan dela adierazten du. “V” formako bailara honen hondoan lauguneak ageri dira Agauntza errekaren bi aldeetara. Geologian, ibaiaren altueran geratzen diren eremu hauei […]

Ataungo Domoan eta inguruetan iturburu ugari badaude ere, Aiaiturrieta hauen artean garrantzitsuenetakoa da, zalantzarik gabe. Leku hau kokatzen den parajearen edertasunaz harago, hidrogeologiaren ikuspegitik balio handiko ur begia da Aiaiturrietakoa. Hori ulertzeko, ezinbestekoa da gurean uraren eta arroken arteko harremana ezagutzea. Aiaiturrietako iturburua elikatzen duten mendietan kareharria nagusitzen da. Arroka hau, batez ere, orain dela […]

Domoaren ertzean kokatutako tontorrak primerako behatokiak dira egitura geologiko bitxi honen koroa formako ertza ikusteko. Paisaia behatuz gero, Domoa osatzen duten arroka mota ezberdinen ezaugarriek erliebean izandako eragina oso ondo ikus daiteke. Domoaren barruan eta kanpoan aurki daitezken material buztintsuak, Domoaren ertzeko kareharriak baino biguinagoak direnez, hauek gehiago higatu dira eta erliebe baxuagoa eman dute. […]

Agautz ingurura gerturatzen goazen heinean, kareharriaren itsura aldatu egiten da. Kolore ilunagoa eta ukitu latzagoa dauka. Orain arte bidean ikusitakoak kareharri oso puruak ziren, kaltzio karbonato asko eta buztin-mineral oso gutxikoak. Hemengo hauek berriz, buztin-mineral eta kuartzozko hare gehiago daukate. Honek, jatorriko itsasoaren ezaugarrien berri ematen digu. Itsaspe haren gainazala ez zen erabat laua, eremu […]